Martinus Ubbens
Op 13 november 1874 lopen twee heren naar het kantoor van notaris Derk Nijman in de Beukerstraat. Eén van hen is Martinus Ubbens (*1830 – † 1911), papierhandelaar in spé en sinds twaalf jaar Zutphenaar; in 1862 is hij als 32-jarige uit zijn geboorteplaats Leeuwarden vertrokken. Hij loopt samen op met papierkoopman Everhardus Volkersz.
Martinus is namelijk van plan een bedrijf te beginnen, en Everhardus ziet er wel wat in. Ubbens heeft het dan ook goed voorbereid. Het oprichten van een papierverwerkingsbedrijf is immers geen eenvoudige zaak. Het vergt een enorme investering, die Martinus zelf niet kan opbrengen. Gelukkig helpt zijn afkomst hem; hij komt uit een doopsgezinde agrarische pioniersfamilie, die zich in de Groningse veengebieden rond Sappemeer staande heeft gehouden. Het is een hechte gemeenschap, waar velen werkzaam zijn in, of grondstoffen produceren voor de fabrieken van Willem Albert Scholten.
Scholten is de eerste landbouw-industrieel, zijn fabrieken produceren onder andere aardappelzetmeel, wat wordt gebruikt voor bijvoorbeeld het sterken van papier. Een nieuwe papierverwerkingsfabriek klinkt ‘de grote Scholten’ niet onaangenaam in de oren. Het is een mogelijke afzetmarkt en bovendien kent hij de omgeving; hij is geboren in Loenen en bracht een deel van zijn jeugd in Zutphen door. Wellicht ziet hij wel iets van zijn eigen ondernemersgeest in Ubbens, want hij is bereid diens plan geldelijk te ondersteunen. Volgens de achterkleindochter van Martinus leent Scholten hem 90.000 gulden om zijn plannen gestalte te geven, een bedrag met een huidige waarde van ruim 930.000 euro.
Zodoende tekenen Martinus Ubbens en Everhardus Volkersz op die vrijdag in de Beukerstraat de akte waarbij zij verklaren “voornemens te zijn een vennootschap aan te gaan
(...) ten onderwerp hebbende het drijven van handel in papier en in desselfs grondstoffen”. Het blijkt een gouden greep. Het bedrijf van Martinus groeit en steeds meer gebouwen
aan de Deventerweg gaan deel uitmaken van wat uitgroeit tot een heus familiebedrijf, dat velen kennen als Bührmann-Ubbens. De leegstaande gebouwen aan de Pollaan herinneren ons nog aan dit bedrijf, die met de teloorgang van bedrijfsopvolger Paperlinx uit Zutphen is verdwenen.
(Mirjam van Velzen-Barendsen)
Everhardus Gerardus Volkersz (*1833- † 1899) was geboren in Dordrecht, maar al enige jaren woonachtig in Zutphen, waar hij onder andere werkzaam was voor de gebroeders Hissink, papiermakers.